Geacht college,
In de vergadering van de provinciale staten van 31 januari 2024 werden er vragen gesteld over (mogelijk) PFAS uitstoot op bedrijventerrein Oostervaart door (brandblussers)recyclingsbedrijf E.L.S. (https://stateninformatie.flevoland.nl/Vergaderingen/Provinciale-Staten/2024/31-januari/15:30/Vragenhalfuurtje). De CDA fractie hecht waarde aan een schone leef- en werkomgeving in Lelystad voor inwoners, werknemers en ondernemers. Daarbij hechten wij waarde aan duidelijkheid over verantwoordlijkheden. Daarom hebben wij hierover de volgende vragen:
- De gedeputeerde H. Hofstra spreekt in zijn beantwoording van een zorgelijk situatie. Hoe beoordeelt u de situatie van mogelijke te hoge PFAS uitstoot op de Oostervaart en waarom?
- De gedeputeerde H. Hofstra geeft verder in de beantwoording aan dat hij geen zicht heeft op de vergunningen waarvoor de gemeente het bevoegd gezag is (mogelijk is dat bijvoorbeeld van toepassing voor indirecte lozingen via bijvoorbeeld de olieafscheider ook wel OBAS in de gemeentelijke rioleringen). Kunt u aangeven of er vanuit de gemeente vergunningen van toepassing (hadden moeten) zijn voor het bedrijf E.L.S.?
o Zo ja:
- Graag aangeven welke (ter zake doende) vergunningen dit zijn, dan wel aangeven of deze er niet zijn;
- Graag aangeven in hoeverre en wanneer deze vergunningen wel/niet zijn verleend door de gemeente en waarom;
- Graag aangeven welke verantwoordelijkheid de gemeente heeft in geval van (een melding van een) verhoogde PFAS uitstoot zoals nu het geval is.
o Zo nee: Graag aangeven waarom er vanuit de gemeente geen vergunningen van toepassing zijn;
- Kunnen er voor de gemeente, in deze, kostenposten ontstaan indien blijkt dat er op de gemeentelijk grond (openbare ruimte), gemeentelijke riolering of openbare wateren een te hoge concentratie PFAS is aangetroffen?
o Zo ja, waarom en wie draait hiervoor op? Zo nee, waarom niet?
- Heeft de gemeente ter plaatse onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van PFAS in de boven- en ondergrond waarvan de gemeente eigenaar is? Zo ja, wat was hiervan de uitkomst? Zo nee, waarom niet?
- Welke stappen neemt de gemeente om de voortgang te borgen over de hier ontstane zorg en tegen de effecten van (mogelijke) te hoge concentratie van PFAS en waarom? En hoe worden ondernemers op en nabij de locatie hierin meegenomen?
De vraag over of de verantwoordelijkheid m.b.t. de indirecte lozingen bij de gemeente ligt of bij de provincie ligt al veel te lange tijd open bij de omgevingsdienst. Daarom de volgende vragen:
- Hoe heeft de onduidelijkheid over onderlinge verantwoordelijkheden kunnen ontstaan?
- Kunt u aangeven of er meer dossiers zijn waarin de onderlinge
verantwoordelijkheid (gemeente, waterschap of provincie) niet duidelijk is? Graag aangeven hoeveel dossiers dit betreft en graag hierbij aangeven of dit gebruikelijk is of niet;
- Er is het beeld ontstaan dat de omgevingsdienst niet in staat is om tijdig zicht te kunnen geven in dit dossier. Is dit een gebruikelijke gang van zaken vanuit de omgevingsdienst (speelt dit breder?) of is dit een incident?
Antwoord
1. De gedeputeerde H. Hofstra spreekt in zijn beantwoording van een zorgelijke situatie. Hoe beoordeelt u de situatie van mogelijk te hoge PFAS uitstoot op de Oostervaart en waarom?
De gemeente Lelystad deelt de zorgen over de schadelijke effecten van PFAS op de volksgezondheid. Op dit moment is er nog veel onduidelijkheid over de normen en de risico's. We volgen de landelijke ontwikkelingen op dit gebied. De gemeente werkt op dit onderwerp samen met partners als de Provincie Flevoland, Waterschap Zuiderzeeland en de OFGV om op die manier de uitstoot van zeer zorgwekkende stoffen tegen te gaan. De gemeente houdt de situatie op de Oostervaart nauwlettend in de gaten.
2. De gedeputeerde H. Hofstra geeft verder in de beantwoording aan dat hij geen zicht heeft op de vergunningen waarvoor de gemeente het bevoegd gezag is (mogelijk is dat bijvoorbeeld van toepassing voor indirecte lozingen via bijvoorbeeld de olieafscheider ook wel OBAS in de gemeentelijke rioleringen).
Kunt u aangeven of er vanuit de gemeente vergunningen van toepassing (hadden moeten) zijn voor het bedrijf E.L.S.?
De verleende omgevingsvergunningen zijn afgegeven onder het bevoegd gezag van de provincie. De gemeente is geen bevoegd gezag in het kader van de Omgevingswet.
3. Kunnen er voor de gemeente, in deze, kostenposten ontstaan indien blijkt dat er op de gemeentelijk grond (openbare ruimte), gemeentelijke riolering of openbare wateren een te hoge concentratie PFAS is aangetroffen?
Zo ja, waarom en wie draait hiervoor op? Zo nee, waarom niet?
De algemene lijn over aansprakelijkheid is dat veroorzaakte kosten in principe voor de veroorzaker zijn. In het specifieke geval van PFAS in de leefomgeving betreft dit een vraagstuk waar landelijk nog geen antwoord voor is. Hiervoor zal jurisprudentie komen. Situaties bij Tata Steel en Chemours worden in de gaten gehouden.
4. Heeft de gemeente ter plaatse onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van PFAS in de boven- en ondergrond waarvan de gemeente eigenaar is? Zo ja, wat was hiervan de uitkomst? Zo nee, waarom niet?
De OFGV inventariseert namens de provincie de mogelijkheden voor het uitvoeren van een verspreidingsonderzoek op locatie. Wij zullen u hierover informeren zodra er meer bekend is.
5. Welke stappen neemt de gemeente om de voortgang te borgen over de hier ontstane zorg en tegen de effecten van (mogelijke) te hoge concentratie van PFAS en waarom? En hoe worden ondernemers op en nabij de locatie hierin meegenomen?
Herhaling antwoord vraag 1.
De gemeente Lelystad deelt de zorgen over schadelijke effecten van PFAS op de volksgezondheid. Op dit moment is er nog veel onduidelijk over normen, risico’s etc.
We volgen de landelijke ontwikkelingen nauwgezet op dit gebied. De gemeente werkt samen met partners als de Provincie Flevoland, Waterschap Zuiderzeeland en de OFGV om de uitstoot van zeer zorgwekkende stoffen tegen te gaan. De gemeente houdt ook de situatie op de Oostervaart nauwlettend in de gaten en wordt regelmatig op de hoogte gehouden door de OFGV.
Vervolgens worden de betrokken bedrijven geïnformeerd over de vervolgstappen.
6. De vraag over of de verantwoordelijkheid m.b.t. de indirecte lozingen bij de gemeente ligt of bij de provincie ligt al veel te lange tijd open bij de omgevingsdienst. Daarom de volgende vragen: Hoe heeft de onduidelijkheid over onderlinge verantwoordelijkheden kunnen ontstaan?
Wij waren ermee bekend dat er vragen bestonden over het betreffende onderwerp. We hebben om die reden enige tijd geleden de OFGV gevraagd om duidelijkheid te geven wie het bevoegde gezag is met betrekking tot de problematiek van de lozingen. Inmiddels heeft de OFGV aangegeven dat de provincie het bevoegde gezag is voor de indirecte lozing vanuit E.L.S.
7. Kunt u aangeven of er meer dossiers zijn waarin de onderlinge verantwoordelijkheid (gemeente, waterschap of provincie) niet duidelijk is? Graag aangeven hoeveel dossiers dit betreft en graag hierbij aangeven of dit gebruikelijk is of niet.
Op dit moment zijn dergelijke dossiers niet bij ons bekend. In een situatie dat er wel sprake is van een onduidelijke situatie zoeken wij pro-actief afstemming met betrokken partijen zodat er duidelijke afspraken kunnen worden gemaakt over wie waarvoor verantwoordelijk is en hoe voor beantwoording kan worden zorg gedragen.
8. Er is het beeld ontstaan dat de omgevingsdienst niet in staat is om tijdig zicht te kunnen geven in dit dossier. Is dit een gebruikelijke gang van zaken vanuit de omgevingsdienst (speelt dit breder?) of is dit een incident?
Wij herkennen het beeld niet. ELS valt onder het bevoegd gezag van de provincie Flevoland. Daarnaast wordt de gemeente periodiek geïnformeerd door de OFGV over dit dossier. Vanuit zorgvuldigheid kunnen er procedures langer lopen, er zijn echter geen termijnen overschreden.