1. Is het college op de hoogte van de berichten over een onverwachte stijging in het aantal
winkels? 12
2. Welke specifieke oorzaken liggen ten grondslag aan de beperkte groei van 0,9% in het aantal
fysieke winkels in Lelystad?
3. Welke specifieke acties onderneemt het college om het huidige beleid voor detailhandel in
Lelystad te herzien en te vervangen door effectievere strategieën?
4. Welke bureaucratische obstakels en overbodige regelgeving hinderen het openen van
nieuwe winkels in Lelystad en hoe plant het college deze aan te pakken?
5. Welke directe maatregelen zal het college implementeren om economische versterking te
bevorderen en het sluiten van bestaande winkels tegen te gaan?
6. Hoe ondersteunt het college de fysieke detailhandel in Lelystad in de context van groeiende
online concurrentie en welke voordelen biedt het aan deze winkels?
7. Op welke manier betrekt het college lokale ondernemers actief bij het vormgeven en
implementeren van detailhandelsbeleid?
8. Hoe zorgt het college ervoor dat de detailhandel blijft groeien, ondanks de conversie van
winkelpanden naar woningen in Lelystad?
1. https://www.telegraaf.nl/financieel/1589397631/trendbreuk-met-toename-winkels-vooral-groei-van-tabakszaken-en-bij-doe-het-zelf
2. https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2024/18/meer-winkels-in-2024
1 Trendbreuk met toename winkels: vooral groei van tabakszaken en bij doe-het-zelf | Financieel | Telegraaf.nl
2 Meer winkels in 2024 | CBS
Antwoord
1. Is het college op de hoogte van de berichten over een onverwachte stijging in het aantal winkels?
Het college heeft kennis genomen van de artikelen, maar heeft ook kennis genomen van tegenovergestelde berichten. Zo heeft Colliers eind april gerapporteerd over de doorgaande verandering en krimp van het winkellandschap. Terwijl Locatus spreekt over een toename aan passanten, maar ook toename in leegstand. In die zin neemt het college de verschillende berichtgeving voor kennis aan, maar blijft ze liever inspelen op de lokale situatie door middel van het Actieplan Stadshart in te zetten op een versterking van het centrum.
2. Welke specifieke oorzaken liggen ten grondslag aan de beperkte groei van 0,9% in het aantal fysieke winkels in Lelystad?
Het beeld dat het CBS schetst in het artikel wordt door diverse partijen niet herkend. Dit verschil in inzicht ligt hoogstwaarschijnlijk in de methodiek van meten. Het CBS kijkt naar het aantal inschrijvingen bij de Kamer van Koophandel (KVK) en niet naar de daadwerkelijke vestigingen in panden. Dit zou betekenen dat het aantal inschrijvingen hoger is dan het aantal uitschrijvingen, iets wat hoopgevend kan zijn. Echter, 0,9% is slechts een zeer beperkte toename en tevens moet nog blijken of dit ook leidt tot minder leegstand. Locatus, dataspecialist op het gebied van retail, verkrijgt haar data door middel van schouw, dus het daadwerkelijk langslopen bij de panden. Zij zien een tegenovergesteld beeld, namelijk een krimp van het aantal winkels. Kortom: enige nuancering bij het artikel is op zijn plaats.
3. Welke specifieke acties onderneemt het college om het huidige beleid voor detailhandel in Lelystad te herzien en te vervangen door effectievere strategieën?
Hierbij moet onderscheid gemaakt worden tussen het detailhandelsbeleid dat is opgenomen in de Structuurvisie Locatiebeleid Lelystad 2013 – 2025 en specifieke plannen voor winkelcentra, zoals bijvoorbeeld het Actieplan Stadshart voor het centrum. Over het algemeen zien we dat het detailhandelsbeleid functioneert zoals bedoeld, maar dat met name het centrum het onder invloed van diverse trends en ontwikkelingen lastig heeft. Hierover houdt het college uw raad periodiek op de hoogte. De laatste informatienota hierover dateert van september 2023. De buurt-, wijk- en thematische centra Batavia Stad en Palazzo functioneren goed, alleen het centrum blijft achter. Om die reden wordt op dit moment hard gewerkt aan een actieplan ter versterking van het Stadshart, waarmee tevens gehoor wordt gegeven aan de adviezen van de Rekenkamer.
4. Welke bureaucratische obstakels en overbodige regelgeving hinderen het openen van nieuwe winkels in Lelystad en hoe plant het college deze aan te pakken?
Daar waar winkels wenselijk zijn, is het mogelijk om een winkel te openen. Het omgevingsplan laat dit toe en zorgt dan ook niet voor enige obstakels. Buiten die locaties is het niet wenselijk om winkels te openen, om zo de gewenste concentratie van winkels te behouden.
5. Welke directe maatregelen zal het college implementeren om economische versterking te bevorderen en het sluiten van bestaande winkels tegen te gaan?
De sluiting van winkels kent verschillende oorzaken die grotendeels buiten de invloedsfeer van het college liggen:
- Faillissement van landelijk ketens en dus sluiting van vestigingen.
- Heroriëntatie van ketens in locatiestrategie, waarbij middelgrote steden als Lelystad niet meer kunnen rekenen op een vestiging.
- Veranderend consumentengedrag zorgt voor onvoldoende omzet in fysieke winkels, waardoor deze genoodzaakt worden om te sluiten.
- Geen opvolgers, waardoor sluiting onvermijdbaar is.
Indirect probeert het college wel om die omstandigheden te creëren dat winkels zich in Lelystad willen vestigen dan wel gevestigd blijven. Met het Actieplan Stadshart wordt hard gewerkt aan de versterking van het Stadshart. Hierbij ligt de focus op een goede mix aan functies, waar detailhandel er een van is. Een binnenstad is meer dan winkelen alleen. Dit moet er voor zorgen dat er meer publiek (consumenten, werknemers en bewoners) naar het centrum komt en dat zij hier ook langer verblijven. Uiteindelijk zal dit er ook toe moeten leiden dat er weer meer winkels (maar ook andere functies) in Lelystad vestigen en de leegstand gevuld wordt. Daarnaast wordt door middel van accountmanagement ondersteuning geboden aan ondernemers en dus ook de fysieke detaillisten. Met de aanstelling van een specifieke accountmanager voor het Stadshart wordt hiermee nog eens extra focus op het centrum gelegd.
6. Hoe ondersteunt het college de fysieke detailhandel in Lelystad in de context van groeiende online concurrentie en welke voordelen biedt het aan deze winkels?
Dit antwoord sluit aan op het antwoord van vraag 5. Door het centrum te versterken zal het aantal bezoekers toenemen, waardoor het ook weer voor winkels aantrekkelijk wordt om in het centrum te vestigen. Accountmanagement moet ervoor zorgen dat de bestaande ondernemers vanuit de gemeente waar het kan ondersteunt worden. Het is wel van belang om hierbij aan te geven dat ook zij alleen dat kunnen doen waar de bevoegdheden van de gemeente liggen.
7. Op welke manier betrekt het college lokale ondernemers actief bij het vormgeven en implementeren van detailhandelsbeleid?
Op dit moment loopt er een traject om te komen tot een Actieplan voor het Stadshart. Hier zijn de ondernemers (zowel huurders als eigenaren) in het Stadshart nauw bij betrokken door middel van interactieve sessies. Daarnaast zullen zij (of een afvaardiging van hen, zoals de onlangs opgerichte ondernemersvereniging LelyStadsHart) betrokken worden bij de uitvoering van het actieplan.
8. Hoe zorgt het college ervoor dat de detailhandel blijft groeien, ondanks de conversie van winkelpanden naar woningen in Lelystad?
Detailhandel als sector wordt onder invloed van trends en ontwikkelingen over het algemeen kleiner. Dit is een landelijke trend en staat buiten de invloedsfeer van het college. Omdat het college van mening is dat niet alle leegstaande panden in het stadshart getransformeerd moeten kunnen worden naar wonen maar alleen daar waar dit passend en gewenst is, wil het college hierover in het actieplan duidelijke keuzes maken waar transformatie naar wonen wel en juist niet toegestaan wordt en waar ruimte moet blijven voor andere functies zoals detailhandel.