Technische vragen knoppenplan jeugdzorg Lelystad
P8-9 Bevindingen
2. Bij bevinding 2 staat te lezen dat jongeren schade oplopen in het speciaal onderwijs en zorg, hoe is de staat in Lelystad?
Bij bevinding 5, hoe is het beeld in Lelystad? Wordt er bij problematiek ook met een brede blik gekeken naar de hele (gezin)omgeving van een kind?
Mbt de afbeelding op pagina 9
In het eerste plaatje bestaat de bovenkant uit 3 delen, in het tweede plaatje worden die drie delen 1. Zit daar een gedachte achter en zo ja, kan die worden toegelicht?
Mbt de tekst boven de taarten, “gezin is altijd in de lead” is dit in elke situatie de beste oplossing? En kan dat antwoord onderbouwd worden?
P10, In de eerste kolom staat “we zoeken niet naar hulpvragen” Laatst hoorden we in de raad het voorbeeld van een moeder die dacht dat een kind vanzelf zindelijk wordt. Hierbij wordt dus geen hulpvraag gesteld door de moeder. Is er bij het niet stellen van een vraag dan geen grond om soms wel te acteren?
Kolom 3, zijn er voorbeelden van communities die gestart worden, danwel versterkt met oog op dit domein? Kan er iets meer inzicht worden gegeven hoe een community gestart dansel versterkt kan worden?
P14, Hier wordt gesproken over meer JPH’ers, heeft de gemeente hierin een bevoegdheid?
Kolom 2 Hier wordt gesproken over dat ieder kind onderwijs zou moeten volgen. Welke slagkracht heeft de gemeente hierin?
Kolom 3, hoe wordt de huidige samenwerking ervaren? Immers, er wordt al enige tijd aan gewerkt en al enige jaren geleden is een plan vastgesteld mbt de samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp. Kunnen we stellen dat dat plan onvoldoende heeft opgeleverd?
P16 In de tabel “kosten jeugdhulp” valt te lezen dat de kosten voor jeugdhulp met verblijf stijgen.
Waarom gaat die lijn bij ons omhoog? Moet het niet een hard doel worden om de kosten voor jeugdhulp met verblijf te laten dalen?
Is SGGZ een optie om de jeugdhulp met verblijf naar beneden te krijgen? Welke stappen zijn daarvoor nodig?
P17 “op welk deel van de kosten van 2023 hebben we invloed?” Hoe moet deze tabel gelezen worden? Op welk deel van de kosten binnen de jeugdhulp hebben we invloed? Enkel een categorie als het JEL?
Antwoord
P8-9 Bevindingen
2. Bij bevinding 2 staat te lezen dat jongeren schade oplopen in het speciaal onderwijs en zorg, hoe is de staat in Lelystad?
In het Knoppenplan verwijzen we naar het onderzoek ‘Betrek mij gewoon’("Ketenbreed leren") waaruit blijkt (blz. 36-38) dat jongeren ontwikkelschade kunnen oplopen. Denk hierbij aan verborgen thuiszitters die hierdoor ontwikkelingsschade oplopen, maar ook jeugdigen die aanvullend schade oplopen, zoals lichamelijk, mentaal, afschalen opleidingsniveau en/of niet behalen startkwalificatie binnen/door zorg/speciaal onderwijs.
Omdat het onderzoek heeft plaatsgevonden bij verschillende organisaties (blz. 6) in Nederland kunnen we niet specifiek Lelystad eruit lichten. Maar omdat de levensverhalen van jongeren en ouders zijn opgetekend vanuit de jeugd- en opvoedhulp, jeugd GGZ, jeugdzorg Plus etc. zijn we ons ervan bewust dat dit ook in Lelystad kan gebeuren.
Bij bevinding 5, hoe is het beeld in Lelystad? Wordt er bij problematiek ook met een brede blik gekeken naar de hele (gezin)omgeving van een kind?
Ja, dat doen we in Lelystad. We maken daarvoor gebruik van de GIZ methodiek. Dat is een methodiek die door de verschillende organisaties gebruikt wordt om breed in kaart te brengen op welke leefgebieden mensen vragen hebben, los van de vraag waar iemand in eerste instantie mee kan komen. Het vertrekpunt is dat het gezin ‘in the lead’ is. Ook binnen het onderwijs is er aandacht voor de omgeving en heeft ouderbetrokkenheid een belangrijke plek.
Mbt de afbeelding op pagina 9
In het eerste plaatje bestaat de bovenkant uit 3 delen, in het tweede plaatje worden die drie delen 1. Zit daar een gedachte achter en zo ja, kan die worden toegelicht? Mbt de tekst boven de taarten, “gezin is altijd in de lead” is dit in elke situatie de beste oplossing? En kan dat antwoord onderbouwd worden?
Ja, daar zit de gedachte achter om te benadrukken dat het gezin ‘in the lead’ is met daaromheen het eigen netwerk. Dat is een belangrijk vertrekpunt, want het gezin binnen de community vormt altijd de basis. We starten met luisteren en we zijn aanvullend en -waar nodig- als professional aanwezig. We zeggen dat het gezin in de regie is op de vraag en in de regie op waar er ondersteuning nodig is.
P10, In de eerste kolom staat “we zoeken niet naar hulpvragen” Laatst hoorden we in de raad het voorbeeld van een moeder die dacht dat een kind vanzelf zindelijk wordt. Hierbij wordt dus geen hulpvraag gesteld door de moeder. Is er bij het niet stellen van een vraag dan geen grond om soms wel te acteren?
In het beginsel wordt er niet geacteerd als er geen vraag wordt gesteld. Er zijn situaties denkbaar waarin er geen vraag wordt gesteld door bijvoorbeeld ouders en er toch geacteerd wordt door professionals, dit betreft dan bijvoorbeeld een situatie waarbij er een ernstige bedreiging is van de veiligheid.
Kolom 3, zijn er voorbeelden van communities die gestart worden, danwel versterkt met oog op dit domein? Kan er iets meer inzicht worden gegeven hoe een community gestart dan wel versterkt kan worden?
Er zijn al veel communities in Lelystad, denk bijvoorbeeld aan kerken, moskeeën, sportverenigingen, wandelgroepen, buurtkamers van de wijk, ontmoetingen van senioren enzovoort. Als mensen elkaar ontmoeten rondom een thema of activiteit kun je spreken van communities. Soms hebben deze communities geld nodig om iets te ondersteunen, soms is er een ruimte nodig om iets te kunnen organiseren. Als mensen elkaar nog niet hebben gevonden dan kunnen we als gemeente bijdragen (faciliteren) van ontmoeting.
Bijvoorbeeld Challenge Up (Maatschappelijke Diensttijd-partner) waar jongeren werken aan community building door je in te zetten voor een ander. Ook het jongerenwerk draagt bij aan de ontmoeting van en voor jongeren.
P14, Hier wordt gesproken over meer JPH’ers, heeft de gemeente hierin een bevoegdheid?
Ja, de gemeente is verantwoordelijk voor het organiseren en financieren van jeugdhulp. JPH-ers zijn in dienst bij de gemeente Lelystad. We kunnen hen aanstellen waarbij huisartsen daar zelf ook voor open moeten staan.
Kolom 2 Hier wordt gesproken over dat ieder kind onderwijs zou moeten volgen. Welke slagkracht heeft de gemeente hierin?
Het is primair de taak van het onderwijs om leerlingen onderwijs te geven. De gemeente heeft de volgende wettelijke plichten:
- We houden toezicht vanuit de Leerplichtwet op ongeoorloofd verzuim. We werken hier samen met partners, zodat we eerder geïnformeerd worden bij vroegtijdig verzuim. De leerplichtambtenaar kan vroegtijdig in gesprek gaan met de jongere en ouders.
- We verlenen alleen vrijstelling op de leerplicht als er geen enkele vorm van onderwijs mogelijk is.
Daarnaast ondersteunt en versterkt de gemeente met de Lokale Educatieve Agenda (LEA) ontwikkelingen die al binnen het onderwijs plaatsvinden zoals een passende arrangement voor hoogbegaafde kinderen in de vorm van plusklassen.
Kolom 3, hoe wordt de huidige samenwerking ervaren? Immers, er wordt al enige tijd aan gewerkt en al enige jaren geleden is een plan vastgesteld mbt de samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp. Kunnen we stellen dat dat plan onvoldoende heeft opgeleverd?
Er is afgelopen jaren constructief samengewerkt tussen onderwijs en maatschappelijke partners jeugd aan de doelen uit het plan Onderwijs en Jeugd, (Aanpak sociaal domein (lelystad.nl) – bijlage 5). Zo is vanuit het “Versterken van de Basis” verder gebouwd aan sterke ondersteuningsteams in het basis- en voortgezet onderwijs.
Door de veranderingen in het jeugdstelsel n.a.v. de Aanpak sociaal domein moest er gewerkt worden aan het verhelderen van verwachtingen, wie heeft welke taak.
Een goede samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp vraagt blijvende aandacht. Dit blijkt zowel uit de evaluatie van “Versterken van de Basis” (zie rapport “Zicht op Jeugdpreventie”) als uit de Maatschappelijke Agenda (MAG). Tijdens de werkateliers MAG kwam naar voren dat er bij onderwijs en jeugd professionals sterk behoefte is aan ontmoeting. Wanneer je elkaar kent, stap je eerder op elkaar af. De gemeente Lelystad organiseert in samenwerking met het onderwijs, jeugdzorg en andere partners een symposium op 10 oktober 2024 om kennis te delen en elkaar te ontmoeten.
De komende periode werken we verder aan het verbeteren van de samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp door de MAG en de aanbevelingen uit het rapport “Zicht op Jeugdpreventie” uit te voeren.
P16 In de tabel “kosten jeugdhulp” valt te lezen dat de kosten voor jeugdhulp met verblijf stijgen. Waarom gaat die lijn bij ons omhoog? Moet het niet een hard doel worden om de kosten voor jeugdhulp met verblijf te laten dalen? Is SGGZ een optie om de jeugdhulp met verblijf naar beneden te krijgen?
De uitgavenstijging bij jeugdhulp met verblijf wordt veroorzaakt door o.a. een stijging in het aantal jeugdigen met jeugdhulp met verblijf door de wijziging van het woonplaatsbeginsel. Ook de verhoging van tarieven vanwege bijvoorbeeld kleinere groepsgrootte en het moeten werken met tijdelijke contracten speelt mee bij de lijn die omhoog gaat.
Een belangrijk doel is het verminderen van de kosten van jeugdhulp met verblijf. Het sturen op 0 uithuisplaatsingen en snelle afschaling zijn dan ook expliciet onderdeel van de nieuwe regionale contracten jeugdhulp met verblijf (2025). Binnen deze nieuwe contracten gaan we bekijken welke mogelijkheden er zijn om jeugdhulp met verblijf naar beneden te krijgen. We gaan dat zorgvuldig doen. We kunnen niet zeggen dat SGGZ altijd een optie is om jeugdhulp met verblijf naar beneden te krijgen. We blijven oog hebben voor de situaties waarin een jeugdige niet thuis kan wonen i.v.m. de veiligheid.
Onze inzet hierop is in eerste instantie het belangrijkste voor de jongeren. In de media maar ook in de praktijk horen we dat jongeren ook schade kunnen ondervinden van verblijven in instellingen. Dat betekent dat we moeten kijken naar andere manieren van jeugdhulp met verblijf voor die situaties waar jeugdigen niet thuis kunnen verblijven.
P17 “op welk deel van de kosten van 2023 hebben we invloed?” Hoe moet deze tabel gelezen worden? Op welk deel van de kosten binnen de jeugdhulp hebben we invloed? Enkel een categorie als het JEL?
Als gemeente Lelystad hebben we de meeste invloed als Jeugd Lelystad verwijst. In 2023 is 16% van de kosten via Jeugd Lelystad gegaan (lokaal en regionaal). Op de jeugdhulp die via andere verwijzers lopen hebben we minder invloed. Volgens de Jeugdwet hebben deze verwijzers verwijsrecht naar jeugdhulp. De invloed die we op de jeugdhulp via andere verwijzers hebben is via de voorwaarden in de contracten jeugdhulp die we aanbesteden. Daarbij kunnen we opmerken dat we bij de lokaal ingekochte jeugdhulp meer invloed hebben dan bij de regionaal ingekochte jeugdhulp.
Daarnaast proberen we de kosten jeugdhulp te voorkomen door o.a. sterke communities -waar nodig- te ondersteunen en een sterke sociale basis te hebben en het faciliteren van jeugdprofessionals bij de huisartsen, zodat we minder gebruik hoeven te maken van specialistische jeugdhulp.